'het ecologische geweten' van de tapijtindustrie

Op 4 december 1990 hebben de belangrijkste Europese tapijtfabrikanten in de Duitse stad Aken de GUT, Gemeinschaft umweltfreundlicher Teppichboden (vereniging voor milieuvriendelijke tapijten opgericht. De doelstelling van GUT is om doorheen de hele levensduur van kamerbreed tapijt (van de productie over de installatie tot de gebruiksfase en de recyclage) voortdurend alle aspecten op het vlak van milieuvriendelijkheid en consumentenbescherming te verbeteren.

Met de oprichting van GUT en door de milieudoelstellingen van GUT voortdurend te verbeteren, heeft de Europese tapijtsector de milieunormen voor de vloerbedekking sector grondig gewijzigd. Geregistreerde producten worden, in samenwerking met officieel erkende Europese testinstituten, regelmatig gecontroleerd op basis van de testcriteria van GUT.

Verder stimuleert GUT milieuvriendelijke oplossingen voor de installatie van tapijten en biedt het objectieve informatie over alle aspecten van tapijten. Daarnaast garanderen intensieve producttesten
met chemicaliën en emissies de veiligheid van de consument.

European Carpet and Rug Association (ECRA) is gevestigd in Brussel, België. Bij deze organisatie zijn de belangrijkste Europese fabrikanten van kamerbreed tapijt en karpetten aangesloten.
De Vereniging werd opgericht in 2005. De leden van de ECRA vervaardigen ongeveer 85% van de totale Europese tapijtproductie. Op dit moment zijn ongeveer 50 fabrikanten uit 6 Europese landen lid van de ECRA.

De ECRA is een internationaal platform voor het uitwisselen van ideeën en ervaringen tussen de leden. De vereniging richt zich daarbij op onderzoek, ontwikkeling, het introduceren van standaards en normen, vertegenwoordiging op internationale vakbeurzen, statistisch onderzoek en ook actieve persbenadering en public relations activiteiten.

Doel en doelstellingen

De Vereniging brengt de gemeenschappelijke belangen van zijn leden naar voren en bevordert deze door:

• Het bevorderen van de algemene, zakelijke en handelsbelangen, met name door het het weren van oneerlijke concurrentie
• Het voorzien van informatie en adviezen naar de leden
• Het bevorderen van gemeenschappelijke belangen van de leden op de gebieden van onderzoek, ontwikkelingen en standaardisatie

De ECRA tracht dit te bereiken door:

• Fungeren als informatie platform voor haar leden
• Bevorderen en onderhouden van zakelijke contacten tussen de leden
• Algemene vertegenwoordiging op Europees niveau
• Aanspreekpunt voor nationale en internationale organisaties en verenigingen.
• PR ondersteuning voor tapijt
• Informatieverstrekking aan gebruikers en handel
• Bevordering van innovatie en kwaliteitsdenken
• Transparantie op de markt door actieve medewerking aan het ontwikkelingen van standaarden

PRODIS is het eerste allesomvattende consumenten informatiesysteem dat zowel informatie geeft over milieuaspecten van het product als informatie over onderwerpen als gezondheid en veiligheid. Daarnaast geeft PRODIS ook informatie over de gebruiksmogelijkheden en toegevoegde eigenschappen van het tapijt.

PRODIS geeft betrouwbare informatie aan de consument en handel is daarbij gebaseerd op :

• Het GUT testsysteem gericht op emissies van vluchtige organische stoffen en de controle op het gebruik van chemicaliën
• Het gebruik van standaard symbolen voor de gebruiksclassificatie

PRODIS is veel meer dan een nieuw label voor vast tapijt. Het is het zichtbare signaal van hernieuwd vertrouwen in vast tapijt. Vast tapijt is immers niet gewoon een vloerbekleding, het is ook de beste keuze.

Kort samengevat, staat PRODIS voor:

• Een kwaliteitsproduct in overeenstemming met Europese standaarden (CE logo)
• Getest gericht op de gezondheid en veiligheid van de consument
• Gecontroleerd door onafhankelijke testinstituten

PRODIS is al in 2007 ontstaan uit het oorspronkelijke GUT-label. Het was het eerste uitgebreide consumenteninformatiesysteem dat informatie over milieu-eigenschappen, consumentenbescherming en algemene veiligheidsaspecten in één systeem combineerde. PRODIS biedt zowel consumenten en winkels als architecten en ontwerpers betrouwbare productinformatie die op drie belangrijke elementen is gebaseerd:

• (A) het GUT-testsysteem voor VOC-emissies en chemicaliën
• (B) de gestandaardiseerde FCSS-pictogrammen voor de classificering van gebruikseigenschappen en extra eigenschappen van textiele vloerbedekkingen
• (C) de eenduidige testnummers met QR-code

Het productinformatiesysteem van de GUT-vereniging is sinds 2020 uitgebreid tot een uitvoerig productpaspoort. Alle bestaande licenties kunnen via de 8-cijferige licentiecode ook in het nieuwe productpaspoort worden opgevraagd. Maar alle productinformatie is alleen voor nieuwe producten beschikbaar.

Vast tapijt moet aan specifieke vereisten voldoen op het vlak van slijtage, duurzaamheid en comfort. De minimumvereisten zijn afhankelijk van de gebruiksomgeving en verschillen al naargelang het product is bestemd voor woongebruik of commercieel gebruik.

Basiskenmerken

Gebruiksklasse: woongebruik of commercieel gebruik bestemd voor de projectenmarkt

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen vast tapijt dat geschikt is voor woongebruik en vast tapijt dat is bestemd voor een commerciële omgeving. In de praktijk betekent commercieel gebruik dat het tapijt aan intensief gebruik is onderworpen in, bijvoorbeeld, winkels, hotels, kantoren …

De Vetterman-test is een belangrijke test om de gebruiksklasse te bepalen (woon of commercieel) en de gebruiksintensiteit waarvoor het tapijt geschikt is binnen elke klasse. In deze slijtagetest worden wijzigingen in het uitzicht als gevolg van het gebruik gesimuleerd en beoordeeld.

Woongebruik

Projectenmarkt

Om de classificatie “intensief gebruik” 33 voor commercieel gebruik te verkrijgen, moet het tapijt aan specifieke eisen voldoen op het vlak van snijvastheid.

Comfortklasse:

Binnen elke gebruiksklasse kan het tapijt een verschillende comfort waarde hebben. Dit wordt zichtbaar gemaakt door de onderstaande symbolen die voor zichzelf spreken, de hoogste comfortklasse bevat vijf kroontjes.

Bijkomende kenmerken

Naast de basisvereisten (gebruik en luxe) bepalen een groot aantal andere criteria of de tapijten geschikt zijn voor plaatsing en gebruik in verschillende omgevingen. Elk van deze kenmerken wordt aangegeven met een specifiek symbool.

Zwenkwielen

Wanneer er zwenkwielen zijn, wordt het tapijt zwaar belast. Alleen tapijt dat voldaan heeft aan een specifieke test voor deze toepassing mag dit symbool dragen. Afhankelijk van een specifieke test kan het tapijt hier voldoen aan de toepassing onder (lichtere) woonomstandigheden of voor intensief (project) gebruik.

Geschikt voor de trap

Als tapijt op een trap wordt gelegd zal het gedeelte dat op de trapneus ligt zwaar worden belast. Afhankelijk van een specifieke test kan het tapijt hier voldoen aan de toepassing onder (lichtere) woonomstandigheden of voor intensief (project) gebruik.

Vloerverwarming

Wanneer een tapijt wordt geplaatst op een vloer die is voorzien van vloerverwarming moet het tapijt voldoen aan bepaalde isolatie-eisen.

De warmtedoorlaatweerstand moet minder dan <st1:metricconverter productid="0.17 m2" w:st="on">0.17 m2</st1:metricconverter> K/W bedragen.

Dit symbool geeft aan dat aan deze eis wordt voldaan en dat het tapijt hier kan worden gelegd.

Vochtige ruimtes

Ruimtes waar het tapijt incidenteel nat kan worden. Als tapijt wordt gelegd op plaatsen waar het soms nat kan worden moet het tapijt niet gaan krimpen of rekken en bestand zijn tegen rot.

Over het algemeen betekent dit dat tapijt van natuurlijke vezels hier niet geschikt is.

 Anti slip

Volgens de Europese Norm EN 14041 moet vloerbedekking voldoen aan bepaalde veiligheidsvoorschriften, waaronder weerstand tegen slip.

Wanneer de producent claimt dat het product hieraan voldoet (onder droge omstandigheden en een schone vloer) dient de frictie coefficient van de vloerbedekking > 0.30 te bedragen. In dat geval mag de vloerbedekking het symbool DS (voldoet) voeren, in alle andere gevallen geldt het symbool NPD (geen gegevens over antislip bekend).

Uit uitgebreide tests is gebleken dat tapijt altijd voldoet aan de criteria voor het symbool DS

Antistatisch

Dit symbool geeft aan dat het tapijt “antistatisch” is. Dit betekent dat de statische electriciteit die ontstaat wanneer op het tapijt wordt gelopen (persoonsoplading) direct wordt afgevoerd zodat men geen schokken voelt.

Electrische weerstand

Vaak, vooral in specifieke ruimtes, moet worden voldaan aan hogere eisen, met name daar waar gebruik wordt gemaakt van electronische apparatuur (bv computers).

In deze gevallen zijn deze symbolen, voor specialisten die een dissipatieve dan wel een geleidende vloer verlangen, van belang.

Snijvast

Het symbool met de schaar geeft aan dat tapijt wanneer het wordt doorgesneden niet gaat rafelen. Dit is vooral van belang bij tapijt met een lussenpool.

Geluidsabsorptie

Wanneer de geluidsabsorptie is gemeten volgens ISO 354 mag dit symbool worden gebruikt.

Geluiddempend

Wanneer de geluiddemping is gemeten volgens EN ISO 140-6 mag dit symbool worden gebruikt. De gevonden waarde moet worden vermeld in de technische specificaties.

Alle tapijt scoort zeer goed op het gebied van geluiddemping.

Lichtechtheid

Dit pictogram geeft aan dat het tapijt voldoet aan de basisvoorwaarden voor lichtechtheid (> = 5, voor pasteltinten > = 4) in overeenstemming met testmethoden EN ISO 105-B02.

Dit symbool wijst er op dat het tapijt getest werd om te bepalen of de kleuren goed behouden blijven. Tapijten die deze test hebben ondergaan en voldoen aan de gepaste normen, dragen dit ‘lichtechtheid’-symbool. Verkleuring zal bij dit tapijt niet snel optreden. We kunnen hier ook spreken van UV-bestendige tapijten.

In Noordwest-Europa mogen we er van uitgaan dat verkleuring haast nooit optreedt. Met het gelimiteerde aantal uren zon dat ons klimaat ons biedt is er weinig of geen gevaar voor verkleuring van het tapijt.

Denk je toch verkleuring op te merken? Vergis je niet: soms lijkt het alleen maar zo. Er zijn tapijten die op sommige delen lichter lijken dan op andere. Afhankelijk van hoe je er naar kijkt, lijkt het of het tapijt een andere kleur heeft. Dat komt omdat de polen niet helemaal rechtop staan. De kleur van de polen is op de top altijd donkerder dan op de zijkant van de polen. Als je met je hand over het tapijt strijkt in een bepaalde richting dan kan je dit kleurverschil zien. Het is eigen aan het tapijt en het heeft niets met verkleuring te maken.

Vormvast

Tegels die los worden gelegd moeten voldoen aan extra eisen ten aanzien van krimpvermogen en rekvermogen (zie hiervoor EN 1307 Annex A of EN 1470, EN 13497;EN 15114)

Als aan de gestelde eisen wordt voldaan mag de producent dit symbool gebruiken om aan te geven dat het product vormvast is.

Brandgedrag

Eisen ten aanzien van het brandgedrag worden in elke Europese lidstaat vastgesteld door de eigen nationale overheid.

Tegenwoordig is het brandgedrag van vloerbedekking ingedeeld naar nieuwe Europese brandklassen die lopen van klasse F (laagste klasse) tot klasse A (klasse A is niet van toepassing op tapijt). Deze brandklassen vervangen de verschillende nationale brandklassificaties.

De brandklassen D,C en B zijn nog onderverdeeld in de klasse s1 en s2. Een product in klasse s1 heeft een lagere rook dichtheid dan een een product met klasse s2. Dit betekent dat zo’n product binnen dezelfde brandklasse, alles in aanmerking genomen, toch beter scoort.

Welke brandklasse vereist wordt is afhankelijk van de nationale regelgeving.

Over het algemeen voldoet klasse Efl voor de consumentenmarkt (woonomgeving). De klasses Cfl en Bfl worden over het algemeen gevraagd in project toepassingen.

Als er geen gegevens bekend zijn over de brandklasse van het product krijgt het product brandklasse Ffl met het daarbij behorende pictogram.

De Construction Products Regulation (CPR) bevat geharmoniseerde regels voor het in de handel brengen van bouwproducten in de EU. De verordening voorziet in een gemeenschappelijke technische taal om de prestaties van bouwproducten te beoordelen. Het zorgt ervoor dat betrouwbare informatie beschikbaar is voor professionals, overheidsinstanties en consumenten, zodat zij de prestaties van producten van verschillende fabrikanten in verschillende landen kunnen vergelijken.

De prestatieverklaring is een belangrijk onderdeel van de bouwproductenverordening. Het geeft informatie over de prestaties van een product. Elk bouwproduct dat onder een Europese geharmoniseerde norm valt of waarvoor een Europese technische beoordeling is afgegeven, heeft deze verklaring nodig en moet voorzien zijn van een CE-markering. Dit helpt de transparantie te vergroten en de werking van de eengemaakte markt te verbeteren.

Bron: www.europa.eu / Construction Products Regulation

Het CE label is sinds 1 januari 2007 verplicht voor alle vloerbedekking die binnen wordt toegepast. Tapijt valt onder de richtlijn voor bouwproducten (CPD) 89/106/EEG.

Het CE label:

• Geeft aan dat het product voldoet aan de “essentiele eisen” zoals die zijn vastgelegd in Europese regelgeving.
• Is de toegang tot de Europese markt
• Bevordert het vrije verkeer van goederen
• Dient als basis om producten die niet aan de eisen voldoen van de markt te weren

Producten die het CE label dragen zijn toegelaten tot de Europese markt. Het is een verklaring van de leverancier (producent of importeur) dat het product voldoet aan de Europese wetgeving.
 
Bron: www.europa.eu / CE Marking